De feestdagen brengen licht in donkere dagen, warmte in de kou, en wat ik heel graag wil, verbondenheid in een wereld onder stress. We vieren tradities als Sinterklaas en Kerst, in samenzijn met familie en vrienden. Maar hoe vier je dit zonder je te verliezen aan de herinneringen aan degene die niet meer dicht bij ons zijn. Is het een moeilijke balans? Je wilt niet te veel aandacht geven aan het verdriet van gemis maar het is ook moeilijk om de lege stoel aan tafel te negeren.
Wat als we nieuwe rituelen creëren die ons vooruit helpen, zonder dat het verleden ons tegenhoudt?
Gisteren, op 5 december, openden mijn neefje en nichtje in Italië een doos, gestuurd door verschillende Sinterklazen in Nederland. Het papier vloog door de lucht, mijn broer las het gedicht voor, terwijl de autootjes uit de verpakking werden gehaald. “Grazie!” of “Dank u, Sinterklaas!” werd er geroepen. Het feest was compleet, zag ik op het filmpje dat was gemaakt. Compleet, ondanks dat we er fysiek niet bij waren, omdat de focus lag op het geluk van mijn neefje en nichtje. Voor hen maakte het niet uit of Sinterklaas nu in Nederland of Italië was om de cadeautjes te bezorgen.
De feestdagen herinneren ons vaak aan hoe het ooit was. Je denkt terug aan die avond dat je met de hele familie aan tafel zat of aan de vaste tradities die je met een dierbare deelde. Wanneer iemand niet meer bij je is, of ver weg, kan dat voelen als een dubbel gemis.
Tradities zijn niet statisch; ze veranderen, groeien en passen zich aan. In plaats van de feestdagen precies te vieren zoals vroeger, kun je op zoek gaan naar nieuwe rituelen die passen bij je huidige situatie en wie je nu bent. Misschien dit jaar geen gourmetstel uit de kelder, maar samen een diner maken waarbij iedereen iets bijdraagt. Het aanpassen van rituelen helpt ons vooruit te kijken en geeft een nieuwe betekenis aan het feest, zonder dat het overschaduwd wordt door oude herinneringen.
“Met het verlies, verdwijnen ook de verhalen,” hoorde ik laatst. Ik vond dat een prachtige gedachte. De verhalen die ieder jaar door hetzelfde familielid zo mooi verteld werden, de herinneringen die alleen samen betekenis hadden. De leegte die achterblijft, schept ruimte voor nieuwe herinneringen. Met dit verlies komt een vacature vrij in de familie voor een nieuwe verteller. Nieuwe verhalen, oude verhalen met een nieuw laagje. Elk einde biedt een kans op een nieuw begin, een verhaal dat nog geschreven mag worden met de mensen die nu deel uitmaken van jouw leven.
Misschien is het tijd om sommige tradities los te laten of er een nieuwe draai aan te geven. Wat vandaag een eeuwenoude gewoonte lijkt, is vaak ooit spontaan begonnen. Een keuze die betekenis kreeg doordat we het herhaalden. Tradities veranderen, bewust en onbewust, en dat biedt ons de vrijheid om ze aan te passen aan onze eigen levens en behoeften.
—————————-
Deze blog schrijf ik als post-hbo student “ritueel begeleiden”, bij het Moment in Houten. Een jaar waarin ik mij ga verdiepen in onderwerpen als symboliek, communicatie, ethiek en creativiteit. Deze blogs geven inzicht in mijn leerproces en helpen mij met de toepasbaarheid in mijn dagelijkse leven en werk.